1. Կազմի՛ր նախադասություններ առաջին, վերջին, չորրորդ, իններորդ և հինգերորդ դասական թվականների գործածությամբ։

Իմ առաջին ուսուցչուհին Լուսինե Պետրոսյանն է։

Ես վերջին անգամ էի տեսնում ընկերոջս։

Իմ ընկերը սովորում է չորրորդ դասարանում։ 

Աննան ապրում է իններորդ հարկում։

Ես սովորում եմ հինգերորդ դասարանում։

2. Քանակական թվականները դարձրո՛ւ բաշխական։

Երկու- երկուական

չորս — չորսական

տաս — տասական

հինգ — հնգական

3. Տրված քանականան թվականները ներկայացրո՛ւ բառային արտահայտությունների տեսքով։

24 —քսանչորս

33 — երեսուներեք

57 — հիսունյոթ

89 — ութսունինը

162 — հարյուր վաթսուներկու

407 — չորս հարյուր յոթ 

1965 — հազար ինը հարյուր վաթսունհինգ 

3354 — երեք հազար երեք հարյուր հիսունչորս

1000.000 — մեկ միլիոն

4. Ընդգծի՛ր ածանցավոր թվականները։

Յոթանասուն, հիսուներեք, քսանմեկ, տասն, վեց, երրկու հարյուր, ութ հազար, մեկ միլիոն, երրորդ, վեցերորդ, քառասուն։

Յոթանասուն   ,երրորդ, վեցերորդ, քառասուն։

Была у моей бабушки канарейка. Бабушка её очень берегла, потому что канарейка была тоненькая, нежная – вся жёлтенькая и пела чудесно. Эта канарейка очень любила музыку, только самую хорошую. Бабушка ей всегда самые лучшие свои пластинки давала слушать. Вот как-то бабушка ушла из дому, а я позвал к себе ребят. На улице шёл дождь, нам было скучно, и мы решили устроить свой оркестр. Я взял расчёску и тонкую бумажку, сделал себе губную гармошку. А ребята – один себе стакан поставил, – ложечкой стучать, другой пустое ведро взял вместо барабана. И начали мы играть известную песенку: „Мы едем, едем, едем в далёкие края!” И совсем уже начала музыка у нас получаться, – вдруг вошла бабушка. Она улыбнулась нам, потом посмотрела на клетку и вдруг закричала:
– Ах, что вы наделали! Вы мою канарейку убили!
А мы к её клетке даже близко не подходили. Смотрим – правда, канарейка лежит на песке, глаза закрыты и ножки кверху. Бабушка сразу всех ребят выгнала и давай свою канарейку сердечными каплями поить. Канарейка ожила. Бабушка немножко успокоилась и говорит:
– Глупые какие! Разве можно при ней такой шум устраивать! Ведь у неё очень нежный слух. Это очень музыкальная птица, и она потеряла сознание от вашей ужасной музыки.

канарейка – դեղձանիկ                                    потерять сознание – գիտակցությունը կորցնել
губная гармошка – շրթհարմոն                       сердечные капли – սրտի կաթիլներ

Составьте предложения с данными словами и словосочетаниями.
Канарейка, потерять сознание, губная гармошка, расчёска, музыка, оркестр, сердечные капли.

Канарейка потеряла сознание  от вашей ужасной музыки.

Канарейка очень хорошо поёт.

Расчёской мы расчёсываем волосы.

Мы слушаем интересную музыку.

Сегодня на улице играл оркестр.

При помощи губ,можно играть губной гармошкой.

Больной выпил сердечные капли.

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Кто жил у бабушки? У бабушки жила канарейка.                                                                                                                                                      2.Какая это была птичка?  Канарейка была тоненькая, нежная – вся жёлтенькая и пела чудесно.                                                                3. Кто пришёл к мальчику в гости?  Ребята пришли к мальчику в гости.                                                                                                                      4. Что решили сделать ребята?   Ребята решили устроить оркестр.                                                                                                                            5. На чём они играли?    Ребята – один себе стакан поставил, – ложечкой стучать, другой пустое ведро взял вместо барабана, а я сделал из расчёски и тонкой бумажки губную гармошку.                                                                                                                                                6. Что закричала бабушка, когда вернулась домой?  Разве можно при ней такой шум устраивать! Ведь у неё очень нежный слух. Это очень музыкальная птица, и она потеряла сознание от вашей ужасной музыки.

Прочитайте текст вслух. Восстановите правильную последовательность пунктов плана. Перескажите текст по плану.
1. 4Канарейка спасена. 2. 1Бабушкина канарейка 3.3 Канарейка потеряла сознание. 4. 2Ребята устроили свой оркестр.

Согласны ли вы с тем, что…
1. Бабушка очень любила канарейку и давала ей слушать свои лучшие пластинки.     Да                                                                                      2. Дети убили бабушкину канарейку. Нет                                                                                                                                                                             3. Канарейка потеряла сознание, потому что мальчики устроили сильный шум.Да

Продолжите предложения по заданному началу.
1. Бабушка очень берегла канарейку, потому что    канарейка была тоненькая, нежная – вся жёлтенькая и пела чудесно.                                                                                                                                                                                                                                           2. Канарейка очень любила музыку, только самую хорошую.                                                                                                                                   3. Как-то бабушка ушла из дому, а я  позвал к себе ребят.                                                                                                                                            4. Нам было скучно, и мы решили    устроить свой оркестр.                                                                                                                               5. И совсем уже начала музыка у нас получаться, когда  вошла бабушка.                                                                                                            6. Бабушка сразу всех ребят выгнала и   давай свою канарейку сердечными каплями поить.                                                                  7. Канарейка потеряла сознание, потому что устроили сильный шум и от вашей ужасной музыки.

228. Տրված բառակապակցություններից ամեն մեկի իմաստն արտահայտի՛ր մեկ բառով: Ի՞նչ է ցույց տալիս -սուն ածանցը: Ցույց  է տալիս  տասնյակ:

Երեք տասնյակ-երեսուն, չորս տասնյակ-քառասուն, հինգ տասնյակ-հիսուն, վեց տասնյակ-վաթսուն, յոթ տասնյակ-յոթանասուն, ութ տասնյակ-ութսուն, ինը տասնյակ-իննսուն:

229. Զննի՛ր տրված բառաշարքերը և փորձի՛ր պարզել, թե բաղադրյալ թվականներից որո՞նք կից (միասին) գրություն ունեն, և որո՞նք՝ հարադիր (աոանձին):

Ա. Տասնյոթ, քսաներեք, երեսունմեկ, քառասունվեց, հիսունչորս, վաթսունինը,  յոթանասունհինգ, ութսուներկու, իննսունինը:
Բ. Հարյուր մեկ, երկու հարյուր քսանվեց, հինգ հազար վեց հարյուր երեսունյոթ, չորս միլիարդ ինը միլիոն յոթ հարյուր հազար վեց հարյուր յոթանասունյոթ և այլն:

Բոլոր  երկնիշ  թվերը  գրվում  են միասին,ինչպես  Ա  շարքում, իսկ  եռանիշ, քառանիշ  և  ավելի  մեծ  թվերը  գրվում  են  առանձին, ինչպես  Բ  շարքում:

230. Տրված թվականները գրի՛ր բառերով:

65-վաթսունհինգ

48-քառասունութ

107-հարյուր  յոթ

93-իննսուներեք

6087-վեց  հազար  ութսունյոթ

4321-չորս  հազար  երեք  հարյուր  քսանմեկ

786-յոթ  հարյուր  ութսունվեց

231. Պարզի՛ր, թե ինչպե՞ս է գրվում ինը:
— Ինն անգամ վաթսո՞ւն,- կրկնեց նա:
Ինը տարի է՝ ընկերություն ենք անում:
Ինը քսանից տասնմեկով է փոքր:
Երկուսին գումարած ութ՝ ինը կլինի՞:
Ինն ես ասում, բայց երկուսին գումարած ութ՝ տասը կլինի:
Ինն ինչի՞ց է մեծ:
Իննսուն տարի՞ է տևել այդ պատերազմը, թե՞ հարյուր:
Տատս իննսունմեկ տարեկան է:

Ինը գրվում է մեկ ն-յով իսկ իննսուն թիվը երկու ն-յով:

Урок 1

Это казалось чудом, – самый настоящий Родник с прохладной водой посреди жаркой пустыни. Жаркое солнце выжгло всё. И лишь в одном месте из-под земли бил Родник. Самые страшные засухи ничего не могли с ним поделать. Раз в несколько лет Дождь обязательно навещал Родник и пополнял его. Так и текла жизнь Родника: от дождя до дождя в непрерывной борьбе c пустыней.

Но однажды в его привычную жизнь вторглись люди, которые шли через пустыню большим караваном. Запасы воды у них давно кончились, и если бы не Родник, им пришлось бы умереть в этой пустыне. Родник видел, как плакали от радости женщины, когда поили своих измученных детей, как улыбались суровые мужчины, доверху наполняя походные фляги родниковой водой. Шли годы… Родник всё так же поил людей свежей водой, только вот люди стали другими. Нет, они все так же ценили прохладную воду Родника и говорили, что одного глотка этой волшебной воды хватит, чтобы
восстановить силы. За это Родник был готов простить им то, что кое-кто из них швырял в него камни или плевал, перегнувшись через край колодца. Но таких было немного. Нашлись и те, кто не захотел уходить от него, они стали строить дома рядом с Родником. А потом люди придумали собирать дождевую воду в огромные железные баки. Теперь дождь только наполовину пополнял его подземные запасы. Всё остальное попадало в баки. Но люди продолжали ставить новые баки, и каждый следующий дождь дарил Роднику всё меньше и меньше воды. Родник начал засыхать и наконец совсем высох.
Люди с тех пор пили противную, отдающую ржавчиной воду из баков и с недоверием слушали рассказы стариков о волшебном источнике, бившем когда-то в самом центре пустыни.

засуха – երաշտ                                                  фляга – տափաշիշ
глоток – կում                                                      колодец – ջրհոր
источник – родник                                             ржавчина – ժանգ

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Почему Родник казался чудом? ПОТОМУЧТО ЛЮДИ ПОЧТИ ПРИСМЕРТИ НАШЛИ ЭТОТ РОДНИК. 2. Как текла жизнь Родника?  3. Как Родник познакомился с людьми? 4. Что придумали люди? 5. Что случилось с Родником? 6. Почему люди с недоверием слушали рассказы стариков о волшебном источнике?
Ответьте на вопросы.
1. Почему самые страшные засухи ничего не могли поделать с Родником? ПОТОМУЧТО ВОДА РОДНИКА ШЛА ПОД ЗЕМЛЕЙ. 2. Как Родник служил людям? РОДНИК ДОВАЛ ЛЮДАМ ВОДЫ. 3. Как относились люди к Роднику? НЕКОТРЫЕ ПЛИВАЛИ И БРОСАЛИ КАМНИ А ДРУГИЕ ПИЛИ ВСЕГОЛИШ ОДИН ГЛОТОК.  4. Для чего люди поставили баки? ЧТОБЫ ДОЖДЕВАЯ ВОДА НАБИРАЛАСЬ В БАКИ 5. К чему это привело? К ТОМУ ЧТО РОДНИК ЗАСОХ И СТАЛ РОСКАЗОМ СТАРИКОВ О ВОЛШЕБНОМ ИСТОЧНИКЕ…

Подберите из текста слова с противоположным значением. С некоторыми из них
составьте и запишите предложения.
Тёплый, маленький, смеяться, грусть, молчать, старый.
Составьте и запишите предложения с данными словами и словосочетаниями.
Прохладная вода, жаркая пустыня, родник, непрерывная борьба,
караван, родниковая вода, колодец, дождевая вода, волшебный источник.

Составьте и запишите предложения из данных слов.
1. всё, солнце, выжгло 2. Родника, привычную, вторглись, в, люди, жизнь 3. один, восстанавливал, воды, глоток, этой, волшебной, силы 4. люди, с, стали строить, дома, Родником, рядом 5. а потом, железные, люди, собирать, дождевую, в, придумали, воду, огромные, баки 6. люди, из, воду, пили, противную, отдающую ржавчиной, с тех пор, баков.

Согласны ли вы с тем, что…
1. Встреча с людьми сделала жизнь Родника интересной. 2. Родник был настоящим чудом, а его вода была волшебной. 3. Все люди бережно и с любовью относились к Роднику. 4. Люди поставили в пустыне баки, чтобы помочь Роднику бороться с засухой. 5. Люди всегда заботятся о природе и делают её ещё лучше.

Բարև ձեզ, ես Աշոտ Բարսեղյանն եմ, և ես սովորում եմ իմ կարծիքով ամենալավ դպրոցում: Իմ դպրոցը շատ է տարբերվում պետական դպրոցներիՑ: Այստեղ մենք դաս ենք անում համակարգիչներով, ունենք մեր լողավազանը, և ամենագլխավորը նա է , որ մեր մոտ կա յուրահատուկ դաս՝ **ընտրություն** : Այդ դասին մենք ընտրում ենք մեր ուզած առարկան և ամեն երեքշաբթի և հինգշաբտի մենք գնում ենք այդ դասին: Ամեն կիսամյակ մենք կարող ենք փոխել մեր ընտրությունը , բայց նաև մենք կարողենք ազատ հագնվել: Մեզ դասատուները տանում են եռօրյա ճամբարների:

 

ՍԱ ԷԼ ԻՄ ԿԱՐԾԻՔԸ ԴՊՐՈՑԻ ՄԱՍԻՆ **ՍԱ ԻՄ ԱՄԵՆԱՍԻՐԵԼԻ ԴՊՐՈՑՆ Է ԴԱՍԱՏՈՒՆԵՐԸ ՇԱՏ ԲԱՐԻ ԵՆ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ԼԱՅՔ**

1․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա չափումներն են՝ 6 սմ, 9 սմ,  12 սմ։
9*12=108
9*6=54
6*12=72
108+108+54+54+72+72=468

2.Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 7 դմ, 8 դմ,  10 դմ։
7*8*10=560
560*560*560=313.600

3․Հաշվեք  9 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։
9*9*9=729

4․ Հաշվեք 8 դմ կող ունեցող խորանադի մակերևույթի մակերեսը։
8*8*8=452

5․ 180, 124, 1025, 25681, 10000, 369   թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 5-ի։
180, 1025, 10.000

6․ 14, 25, 15980, 1546, 23551, 25693   թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 2-ի։
14, 15980, 1546, 23551, 25693

7․ 6358, 1500, 3650, 1423, 2544  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 10-ի։
1500, 3650

8․ 4501, 3691, 1008, 3702, 2566 թվերից  առանձնացրեք  նրանք, որոնք  բաժանվում են 3-ի։
1008, 3702

9․ 909, 1000, 33003, 6009, 60606,  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 9-ի։
909, 33.003, 60.606

10․ 3600, 2425, 1800, 1016, 2598 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 4-ի։
3600, 1800

Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ

Գահը իրենց հանգըստության,
Երկու սև ամպ, հողմի առաջ
Գընում էին հալածական։

Հողմը սակայն չար հոսանքով
Բաժնել, ջոկել չէր կարենում,
Ինչքան նըրանց լայն երկնքով
Դես ու դեն էր քըշում, տանում։

Ու անդադար գընում էին՝

Քըշված հողմի կատաղությամբ,
Իրար կըպած ու միասին,
Երկու սև ամպ, երկու սև ամպ…

Առաջադրանքներ

• Բանաստեղծությունից դուրս գրեք անծանոթ բառերը, բացատրեք                                                                                                               Անծանոթ բառ չկար:
• Մգացրած բառերի համար իմաստով հակառակ զույգեր գրեք։
  Վաղուց-հիմա
  Բարձր-ցածր
  Չար-բարի
  Բաժնել-միացնել
  Լայն-նեղ
  Տանում-թողնում
  Միասին-միայինակ
• Ինչ կանաչ գահի մասին է խոսքը՝ «Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ
  Գահը իրենց հանգըստության»
• Ձեզ սև, թե՞ սպիտակ ամպերն են դուր գալիս, պատասխանը պատճառաբանեք։
  Ինձ դուր են գալիս սպիտակ ամպերը, եղանակը հանգիստ է լինում և նաև նրանք շատ-շատ սիրուն են։

Դասարանական աշխատանք

223․ Նախադասությունները կարդա՛ և պարզի՛ր, թե ի՞նչ դեր ունեն ածականին ավելացված ավելի, պակաս, ամենից բառերը։

Կետերը ջրի տակ կարողանում են երկար մնալ՝ մեկից երկու ժամ:
Ծովային կրիաներն ավելի երկար են դիմանում՝ երեք ժամ և ավելի:
Սակայն ծովային կրիաների մի տեսակ կա, որ ջրի տակ ամենից երկար է մնում.  նա կարող է մի քանի օր դուրս չգալ:
Պինգվիններն ընդհանրապես խոշոր թռչուններ են:
Դրանց մեջ արքայական պինգվինն ավելի խոշոր է, քան մյուս տեսակի  պինգվինները: Ամենից խոշորը կայսերական պինգվինն է, որը ամենից հաճախ հանդիպող տեսակներից է:
Օվկիանոսի ջրերն ամենուր աղի են: Բայց բևեռային շրջաններում ջուրը պակաս աղի է, քան մյուս տեղերում: Ամենից քիչ աղի է Բալթիկ ծովի ջուրը, իսկ ամենից շատ՝ Կարմիր ծովինն ու Պարսից ծոցինը:

Տեքստում համեմատություն են մտցնում։

224․ Տրված խմբերի բառերի տարբերությունները բացատրի՛ր։ Ինչո՞ւ են դրանք անվանում ածականի համեմատության աստիճաններ։

Ա․ Քաղցր, աղի, կծու, դառը, մեծ, երկար, բարձր։

Բ․ Ավելի քաղցր, ավելի աղի, ավելի կծու, ավելի դառը, ավելի մեծ, ավելի երկար, ավելի բարձր։

Գ․ Ամենից քաղցր, ամենից աղի, ամենից կծու, ամենից դառը, ամենից մեծ, ամենից երկար, ամենից բարձր։

Ա. խմբի բառերը ցույց են տալիս առարկայի հատկանիշ։

Բ. խմբի բառերը ցույց են տալիս առարկայի տվյալ հատկանիշի համեմատությունը ուրիշ առարկայի նույն հատկանիշի հետ։

Գ. խմբի բառերը ցույց են տալիս առարկայի հատկանիշի ամենաբարձր, գերադրական լինելը։

225․ Տրված բառերի (գերադրական աստիճանի ածականների) հոմանիշ ձևերը գրի՛ր։

Օրինակ՝

Ամենից լավ – ամենալավ, լավագույնը

ամենամեծ – ամենից մեծ, մեծագույնը

փոքրագույն – ամենափոքր, ամենից փոքր

ամենավատ – ամենից վատ, վատագույն

գեղեցկագույն – ամենագեղեցիկ, ամենից գեղեցիկ

բարձրագույն – ամենաբարձր, ամենից բարձր

ամենաազնիվ – ամենից ազնիվ, ազնվագույն

ամենից հզոր – ամենահզոր, հզորագույն

ամենից ահեղ – ամենաահեղ, ահեղագույն

համեստագույն – ամենահամեստ, ամենից համեստ

ամենահին – ամենից հին, հնագույն

ամենից ծանր – ամենածանր, ծանրագույն

ամենալուրջ – ամենից լուրջ, լրջագույն

ամենից խոշոր – ամենախոշոր, խոշորագույն

Օրվա գործունեություն․

Հարցերի պարզաբանում

Մտքի վարժանք(բանավոր հաշվարկներ)

Թեմա՝ Ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերես և ծավալ

Առաջադրանքներ․

1․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 2 սմ, 9 սմ,  11 սմ։

2×9=18

2×11=22

9×11=99

(18+22+99)*2=278

139×2=278

2․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 5 դմ, 7 դմ,  8 դմ։

5×7=35

5×8=40

7×8=56

(35+40+56)*2=262

131×2=162

5×7×8=280

3․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 6 սմ,  12 սմ, 10 սմ։

6×12=72

6×10=60

12×10=120

(72+60+120)*2=2*252=504

252×2=504

6×12×10=720

4․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 13 սմ, 15 սմ,  10 սմ։

13×15=195

13×10=130

15×10=150

195+130+150=475

475×2=950

13×15×10=1950

5․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

11 սմ,  12 սմ, 10 սմ։

11×12=132

11×10=110

12×10=120

132+110+120=362

362×2=724

11×12×10=1320

6․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

3 դմ,  20 սմ, 10 սմ։

3×20=60

3×10=30

20×10=200

60+30+200=290

290×2=580

3×20×10=600

7․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

11 սմ, 12 սմ, 14 սմ։

11×12=132

11×14=154

12×14=168

132+154+168=454

454×2=960

11×12×14=1848

8․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

15 սմ, 16 սմ, 17սմ։

15×16=240

15×17=255

16×17=272

240+255+272=767

767×2=1534

15×16×17=4080

9․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

10 սմ, 12 սմ, 14 սմ։

10×12=120

10×14=140

12×14=168

120+140+168=428

428×2=856

10×12×14=1680

10․ Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ խնդիրներ։