338. Դուք վերցնում եք մի թերթիկ 150 համարակալված թերթիկների
տրցակից։ Ինչի՞ է հավասար այն բանի հավանականությունը, որ
վերցված թերթիկի համարը կլինի 99։
Պատասխան-1/150
310. Խաղոսկրը գցելիս որքա՞ն է կենտ թիվ բացվելու հավանականությունը։
Պատասխան-1/2
342. Զամբյուղում կա 2 կանաչ և 3 կարմիր խնձոր։ Զամբյուղից մեկ
պատահական խնձոր են վերցնում։ Ի՞նչ հավանականություն կա,
որ այդ խնձորը՝ ա) կարմիր է, բ) կանաչ է, գ) դեղին է։
343. Եղանակի կանխատեսման համաձայն՝ հուլիսին 3 անձրևոտ օր է
լինելու։ Որքա՞ն է հավանականությունը, որ հուլիսի 14-ը արևոտ օր
կլինի։
Պատասխան-28/31
348. 30 սմ երկարությամբ հատվածը բաժանե՛ք երկու հատվածների,
որոնց երկարությունները հարաբերում են այնպես, ինչպես 2 ։ 3։
2+3=5
30:5=6
6*2=12
6*3=18
Պատասխան- 12սմ, 18սմ
Տնային
339. Հայտնի է, որ 100 լամպից 5-ը խոտան են լինում։ Որքա՞ն է խոտան
լամպ գնելու հավանականությունը։
Պատասխան-1/20
341. Դպրոցում քննություն է։ Սեղանին 20 հարցատոմս է դրված։ Աշակերտը չի սովորել միայն մեկ հարցատոմսի հարցերը և շատ է
ուզում, որ իրեն այդ հարցատոմսը չընկնի։ Ինչի՞ է հավասար այն
բանի հավանականությունը, որ նա երջանիկ հարցատոմս կվերցնի։
Պատասխան-19/20
344. Տուփում կա 8 կարմիր, 8 սպիտակ և 4 սև գնդիկ: Տուփից հանում
են մի պատահական գնդիկ: Որքա՞ն է այն բանի հավանականությունը, որ գնդիկը կլինի`
ա) սպիտակ, բ) սև, գ) կարմիր:
Օրգանական են կոչվում են այն բարդ քիմիական միացությունները, որոնց կազմի մեջ մտնում է ածխածին:
Գոյություն ունեն նաև արհեստական օրգանական նյութեր՝ պլաստմասսաները:
Դրանք են` պոլիէթիլենը (տոպրակները, թաղանթները), պոլիվինիլքլորիդը (խողովակներ), պոլիէսթերները (գործվածքներ), արհեստական մետաքսը: Ներկանյութերի մեծ մասը ևս օրգանական նյութեր են:
Օրգանական նյութեր են համարյա բոլոր դեղերը՝ ասպիրինը, պարացետամոլը, անալգինը:
Քիմիական նյութերի ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա
Շրջակա միջավայրի վրա մարդու բացասական ազդեցությունը կտրուկ աճել է արդյունաբերության զարգացման արդյունքում:
1. Վառելանյութերի այրման հետևանքով մթնոլորտ են արտանետվում գազեր: Ածխաթթու գազի պատճառով առաջանում է «ջերմոցային էֆեկտ», ինչի հետևանքով մոլորակի մթնոլորտի ջերմաստիճանն աճում է:
2. Ծծմբի և ազոտի օքսիդների պատճառով առաջանում են «թթվային անձրևները»: Ավտոմեքենաների, ինքնաթիռների, հրթիռների շարժիչներում բենզինի և այլ նավթանյութերի թերայրման հետևանքով մթնոլորտ են արտանետվում մեծ քանակությամբ թունավոր գազեր՝ ածխածնի օքսիդներ` CO, CO2, ծծմբի օքսիդներ` SO2, SO3, ազոտի օքսիդներ` NO, NO2։
Դրանք կարող են տարածվել մեծ հեռավորությունների վրա և տեղալ այլ երկրներում:
Թթվային անձրևները մեծ վնաս են հասցնում կենդանի և անկենդան բնությանը, շինություններին:
«Թթվային անձրևներին» ծանոթ է Ալավերդու բնակչությունը:
3. Բնությունը, շրջակա միջավայրն աղտոտող առավել վտանգավոր նյութերից են ծանր թունավոր մետաղները, հատկապես՝ սնդիկը, կապարը, կադմիումը, թալիումը, որոնք կուտակվում են մարդու օրգանիզմում և առաջացնում մի շարք հիվանդություններ: Դրանք մարդու օրգանիզմ կարող են ներթափանցել աղտոտված ջրի և սննդի միջոցով: Այդ հիվանդություններն արտահայտվում են տարբեր խանգարումների ձևով:
4. Կենդանի օրգանիզմների համար խիստ վտանգավոր են բույսերի վնասատուների դեմ պայքարելու նպատակով օգտագործվող թունավոր նյութերը՝ թունաքիմիկատները:
Բնության պահպանությունը բոլորիս սուրբ պարտքն է, և մենք՝ մեծ թե փոքր, պարտավոր ենք խնայողաբար օգտագործել բնությունը, անաղարտ պահել այն:
Հարցեր
1. Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը:
Վառելանյութերի այրման հետևանքով մթնոլորտ են արտանետվում գազեր: Ածխաթթու գազի պատճառով առաջանում է «ջերմոցային էֆեկտ», ինչի հետևանքով մոլորակի մթնոլորտի ջերմաստիճանն աճում է:
2. Որո՞նք են թթվային անձրևների առաջացման պատճառները, և ի՞նչ հետևանքներ կարող են դրանք ունենալ:
Ծծմբի և ազոտի օքսիդների պատճառով առաջանում են «թթվային անձրևները»: Ավտոմեքենաների, ինքնաթիռների, հրթիռների շարժիչներում բենզինի և այլ նավթանյութերի թերայրման հետևանքով մթնոլորտ են արտանետվում մեծ քանակությամբ թունավոր գազեր
3. Համացանցից գտիր տեղեկություններ, պատրաստիր հետաքրքիր տեսանյութ կամ փոքրիկ ուսումնական նյութ:
4.Վայրի կենդանիների, թռչունների ու ձկների, հող ու ջրի պահպանման համար ի՞նչ քայլեր են արվում
Ձկների համար պետք է տարացք, ջուր, ֆիլտր և կերակուր, իսկ վայրի կենդանիների համար պետք է շատ տարացք, վայրի կենդանիների համար պետք է սեփական տուն և տարացք, ավելիլավ կլինի, որ բերել տուն միյանքամից ընտանի կենդանի որը մեծացել է տանը կա հատուկ խանութներում:
310. Հետևյալ իրադարձություններից որո՞նք են պատահույթներ. ա) Դուք դուրս եք գալիս տնից և հանդիպում եք Ձեր վերևի բնակարանում ապրող հարևանին։
բ) Ուժգին քամի է փչում, իսկ ծառերի տերևները չեն շարժվում։ գ) Սեղանի թենիս խաղալիս Դուք հաղթել եք Ձեր ընկերոջը (որը նույնքան լավ է խաղում, որքան Դուք)։ դ) Թռչնակը ներս կթռչի Ձեր սենյակը։
312. Հետևյալ իրադարձություններից որո՞նք են անհնար.
ա) Դրամը նետելիս ընկել է «զինանիշ»։ բ) Գիշերը ծագել է արևը։ գ) Դուրս գալով փողոց՝ Դուք հանդիպել եք Տիգրան Ա արքային։
դ) Հաջորդ շաբաթ վատ եղանակ կլինի։
ե) Դուք մուրճով խփել եք ռելսին, և ձայն է հնչել։ զ) Հավաքակայանում միայն մարդատար մեքենաներ կան։ Այնտեղից դուրս է գալիս մի ավտոբուս։
316. Տուփում կա 10 կոնֆետ: Նրանցից 9-ը կարմիր թղթով են, մեկը`
կապույտ: Տուփից, առանց նայելու, հանում են մեկ կոնֆետ:
Կարելի՞ է արդյոք նախապես ասել, թե այն ինչ գույնի կլինի: Ի՞նչ
երկու պատահական իրադարձություններ կարող են տեղի
ունենալ:
կամ կապույտ կլինի կամ էլ կարմիր։
317. Քանի՞ ելք ունի խաղոսկրը նետելու պատահական փորձը:
խաղոսկրը ունի 6 հատ ելք
Տնային
311. Հետևյալ իրադարձություններից որո՞նք են հավաստի.
ա) Դուք միացրել եք լույսը, իսկ լամպը չի վառվել։ բ) Զամբյուղում 10 խնձոր կար։ Երբ զամբյուղի մեջ դրեցին ևս մեկ խնձոր, այնտեղ եղավ 11 խնձոր։ գ) Զամբյուղում 5 տանձ կար։ Երբ զամբյուղի մեջ 4 խնձոր էլ դրեցին, այնտեղ եղավ 9 խնձոր։
դ) Հրաձիգը կրակել է և դիպել թիրախին։ ե) Չորս մարդու համար ճաշ պատրաստելիս խոհարարը պղնձի մեջ լցրեց կես տուփ աղ։ Ճաշը աղի ստացվեց։
313. Ո՞ր իրադարձությունն է պատահական, ո՞րը՝ հավաստի, ո՞րը՝
անհնար. ա) Գցում են խաղոսկրը. կբացվի 1, 2, 3, 4, 5, 6 թվերից որևէ մեկը։-Հավաստ. բ) Գնել են մի փոշեկուլ. պարզվել է, որ այն խոտան է։-Պ. գ) Հայաստանցի մարզիկը կդառնա օլիմպիական խաղերի չեմպիոն։-Պ. դ) Աքաղաղը ձու է ածել։-Անհնար ե) Գցել են խաղոսկրը. բացվել է 6 թիվը։-Պ. զ) Գցել են խաղոսկրը. բացվել է 10 թիվը։-Անհնար է) Աֆրիկայում Կոնգո գետը ծածկվել է սառույցով։-Անհնար ը) Անկոչ հյուր է եկել։ թ) Հրանոթը կրակել է. լսվել է դղրդյուն։-Հավաստ.
318. Զամբյուղում կան կարմիր, դեղին և կանաչ խնձորներ: Զամբյուղից մի խնձոր են հանում: Ի՞նչ ելքեր ունի այդ պատահական
փորձը:
Կա 3 ելք, կհանեն կամ կարմիր խնձորը կամ դեղինը կամ կանաչը
Դպրոցի տասներորդդասարանցիներից գերազանցիկ են 15-ը, որ նրանց 20 %-ն է։ Ընդամենը քանի՞ աշակերտ կա տասներորդ դասարաններում։
Պատասխան-75
Ապրանքի գինը նախ իջեցվել է 15 %-ով, ապա՝ ևս 10 %-ով։ Որքա՞ն է դարձել ապրանքի գինը, եթե սկզբնական գինը եղել է 5000 դրամ։
Պատասխան-3825 դրամ
9 տ երկաթի հանքաքարից ստանում են 5 տ երկաթ։ Որքա՞ն երկաթ կստանան 54 տ հանքաքարից։
Պատասխան-30 տ
Գրե՛ք որևէ եռանիշ թիվ, որը 4, 5 և 3 թվերի բազմապատիկ է։
120:4=30 120:5=24 120:3=40
Պատասխան-120
Երկու բրիգադ պիտի ցանեին 650 հա մակերեսով դաշտը։ Առաջին օրը առաջին բրիգադը ցանեց 40 հա, ինչը նրա աշխատանքի 10 %-ն է, իսկ երկրորդն այդ նույն օրը ցանեց 25 հա։ Իր համար նախատեսված աշխատանքի քանի՞ տոկոսը կատարեց երկրորդ բրիգադը։
Պատասխան- 10%
Գտեք բոլոր միանիշ թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
Պատասխան-1
11000 դրամով ապրանք են գնել և նախատեսում են 15 % շահույթ ստանալ: Դրա համար ի՞նչ գնով պետք է վաճառել ապրանքը:
Պատասխան- 12650 դրամ
Մեքենայի բաքի տարողությունը 80 լ է: Քանի՞ լիտր բենզին կա բաքում, եթե լցրել են նրա 45 %-ը:
Նախնադար կամ նախապատմական դարաշրջան է կոչվում մարդկության պատմության ամենավաղ շրջանը։ Այն բաժանվում է մի քանի մեծ դարաշրջանների։ Պատմության այդպիսի բաժանումը փուլերի կոչվում է պարբերացում։ Մարդկության պատմության վաղնջական դարաշրջանները մենք կոչում ենք այն հիմնական նյութի անունով, որով պատրաստվում էին մարդկանց աշխատանքային գործիքներն ու զենքերը։ Ըստ այդմ՝ հնագույն պատմությունը բաժանվում է քարի, պղնձի-քարի և բրոնզի դարաշրջանների։
Քարի դարը մարդկության պատմության ամենավաղ և ամենաերկարատև շրջանն է։ Այն սկզբնավորվել է շուրջ 3 միլիոն տարի առաջ և ավարտվել է Ք․ա․ 6-րդ հազարամյակի կեսերին։ Քարի դարն իր հերթին բաժանվում է երեք փուլերի՝ հին քարի դար, միջին քարի դար և նոր քարի դար։ Այդ դարաշրջանները գիտության մեջ հունարենով, համապատասխանաբար, կոչում են պալեոլիթ,մեզոլիթ և նեոլիթ։
Քարի դարին հաջորդում է մետաղի լայն կիրառման դարաշրջանը, որի առաջին փուլը պղնձի-քարի դարն էր (հունարեն՝ էնեոլիթ)։ Դա յուրօրինակ միջանկյալ օղակ էր քարի և մետաղի դարաշրջանների արանքում։ Այն տևել է շուրջ երկու հազար տարի Ք․ա․ 6-րդ հազարամյակի կեսից մինչև Ք․ա․ 4-րդ հազարամյակի սկիզբը։
Պղնձի-քարի դարին (էնեոլիթ) հաջորդում է բրոնզի դարը, որի ընթացքում անկում է ապրում նախնադարյան հասարակությունը՝ իր տեղը զիջելով պետականություններին։
Հայաստանում բրոնզի դարը սկսվել է Ք․ա․ 4-րդ հազարամյակի կեսերին և տևել մինչև 2-րդ հազարամյակի վերջը։
Հին քարի դարը (պալեոլիթ)։ Հին քարի դարը տևել է մարդկության սկբզնավորման ժամանակներից մինչև Ք․ա․ 12-րդ հազարմյակը։
Սկզբում մարդիկ ապրում էին խմբերով, որոնք գիտության մեջ կոչվում են նախնադարյան մարդկային հոտեր։ Նրանք հիմնականում զբաղվում էին հավաքչությամբ և որսորդությամբ, բնակվում էին քարանձավներում։
Հին քարի դարի կարևորագույն նվաճումներից էին կրակի ստացումը և օգտագործումը։ Մարդիկ սկսեցին կրակով տաքացնել իրեն կացարանը, կերակուր պատրաստել և պաշտպանվել գազաններից։
Պալեոլիթի վերջին փուլում ձևավորվեց ժամանակակից մարդը՝ բանական մարդը։ Տեղի ունեցան կարևոր հասարակական փոփոխություններ։ Ստեղծվեցին տոհմական համայնքներ, որոնք կազմվում էին միասին ապրող ու աշխատող արյունակից ազգականներից։ Ի տարբերություն նախնադարյան հոտի՝ համայնքն ուներ իր բնակության մշտայան տարածքը և անդամները։
Հայաստանում հայտնաբերված հնագույն պալեոլիթյան կայանը Գուգարքում ՝ և ունի ավելի քան 1,8 միլիոն տարվա հնություն։ Դա Եվրոպայի և Արմտյան Ասիայի տարածքում նախամարդու հնագույն կայանն է։ Հին քարի դարի կարևոր կայաններ կան Արտին լեռան վրա, Արզնիում, Ազոխում (ԼՂՀ Հադրութի շրջան) և բազմաթիվ այլ վայրերում, որտեղից գտնվել են մեծ քանակությամբ հնագույն մարդու ոսկորներ, գործիքներ և զենքեր։
Հարցեր և առաջադրանքներ
1․ Ի՞նչ է նախնադարը։ Ի՞նչ չափանիշով է դարաշրջանների
բաժանվում մարդկության վաղնջական շրջանի պատմությունը։
Նախնադարը այն է որտեղ մարդիկ ապրել են քարանձավներում և քարից պատրաստել են գործիքներ ու զենքեր:
2․ Ե՞րբ է սկսվել և ավարտվել քարի դարը։
Քարե դարը սկսվել է 2.5 միլիոն տարի առաջ և ավարտվել մ.թ.ա. 6-րդ հազարամյակում:
3․ Քանի՞ փուլի է բաժանվում քարի դարը։ Նշե՛ք նաև դրանց հունարեն անունները։
Բաժանվում են 3 փուլի- պալեոլիթ,մեզոլիթ և նեոլիթ
4․ Ե՞րբ է ավարտվել հին քարի դարը Հայաստանում։ Քանի՞ փուլի է այն բաժանվում։
Հին քարի դարը տևել է մինչև ք.ա. 12-րդ հազարամյակը:
5․ Պատմե՛ք հին քարի դարի բնորորշ գծերի մասին։ Պալեոլիթյան ի՞նչ կայաններ գիտեք Հայստանումում։
Հին քարի դարում կարևորագույն նվաճումներից էր կրակի ստանալը,կացարանների տաքացումը,ուտելիք եփելը և գազաններից պաշտպանվելը:
Попрыгунья Стрекоза
Лето красное пропела;
Оглянуться не успела,
Как зима катит в глаза.
Помертвело чисто поле;
Нет уж дней тех светлых боле,
Как под каждым ей листком
Был готов и стол, и дом.
Всё прошло: с зимой холодной
Нужда, голод настает;
Стрекоза уж не поет:
И кому же в ум пойдет
На желудок петь голодный!
Злой тоской удручена,
К Муравью ползет она:
«Не оставь меня, кум милой!
Дай ты мне собраться с силой
И до вешних только дней
Прокорми и обогрей!» —
«Кумушка, мне странно это:
Да работала ль ты в лето?»
Говорит ей Муравей.
«До того ль, голубчик, было?
В мягких муравах у нас
Песни, резвость всякий час,
Так, что голову вскружило».—
«А, так ты…» — «Я без души
Лето целое всё пела».—
«Ты всё пела? это дело:
Так поди же, попляши!» (И.А. Крылов)
Ответьте на вопросы:
Как Крылов называет Стрекозу в начале своей басни?
Попрыгунья
Что делала Стрекоза все лето?
Пела
Что произошло со Стрекозой с приходом зимы?
Стрекоза уже не поет
Что попросила у Муравья Стрекоза?
Стрекоза попросила у муравья чтобы он ее покормил и дом дал.
Что значит фраза Муравья: «Ты все пела? Это дело: так поди же, попляши!»?
Не хочешь зимой мерзнуть и голодать, так иди работай летом.
Запишите несколько советов для Стрекозы.
Стрикоза вот тебе мой совет, иди и собери запасы на зиму.
285. Երեխայի հասակը մինչև 7 տարեկան դառնալը փոխվել է հետևյալ կերպ.
Տարիքը՝ տարիներով 1 2 3 4 5 6 7
Հասակը՝ սանտիմետրերով 75 85 90 95 98 105 112
Գծե՛ք նրա տարիքից հասակի կախման գրաֆիկը։
287. 35-րդ նկարում պատկերված է մեքենայի շարժման գրաֆիկը.Գրաֆիկով որոշե՛ք՝
ա) քանի կիլոմետր է անցել մեքենան
5 ժամում,
180:3=60
60⋅5=300
Պատասխան-300
բ) շարժման սկզբնակետից ինչ
հեռավորության վրա է գտնվել
մեքենան 1 ժ անց, 1/2 ժ անց,
60⋅2+60⋅1/2=120+30 120+30=150
գ) որքան ժամանակում է մեքենան
անցել 90 կմ։
180։90=2
Պատասխան-2 ժամ
289. Ունենք միևնույն 48 սմ2 մակերեսով 5 ուղղանկյուն։ Այդ ուղղանկյունների լայնություններն են՝ 1 սմ, 2 սմ, 3 սմ, 4 սմ, 6 սմ։ Կազմե՛ք ուղղանկյունների լայնությունից նրանց երկարությունների կախման աղյուսակը և համապատասխան գրաֆիկը։
293. Մեքենան 100 կմ անցնելու համար ծախսում է 10 լ բենզին: Նկատի
ունենալով, որ մեքենայի բենզինի բաքի տարողությունը 80 լ է`
որոշե՛ք, թե որքան բենզին կմնա բաքում, երբ մեքենան անցնի
20 կմ, 40 կմ, 60 կմ, 80 կմ: Կազմե՛ք համապատասխան գրաֆիկը:
Hello Rafael, today I will tell you about the group “The King and the Clown”. This is my favorite group:3 This group has a lot of popular songs, for example
“The sorcerer’s doll, the fool and the lightning, the forester, I’ll jump off the cliff and then.